Psychologie

Schaakrubriek uit Brabants Centrum van donderdag 7 oktober

De meeste mensen veronderstellen dat vooral de bèta’s onder de hoogbegaafden talent voor het schaakspel moeten hebben. Nu is een hoge bekwaamheid in analytisch denken voor schaakspelers inderdaad een must, maar in het gevecht met de tegenstander speelt vooral psychologie een grote rol.

In een voorbeschouwing op de schaakolympiade mochten Anish Giri en Loek van Wely bij Sportpaleis De Jong enkele staaltjes van psychologische oorlogsvoering toelichten. Van Wely had het vooral over het hinderlijke gedrag van sommige tegenstanders: snuiven, luidruchtig in de koffie roeren, wiebelen. Anish Giri demonstreerde hoe je de tegenstander heel hautain kan aankijken, terwijl je min of meer blind een zet uitvoert.

Heel aardig allemaal, maar er zijn sterkere staaltjes. De legendarische Emanuel Lasker, wereldkampioen van 1894 tot 1921, placht tijdens zijn partijen dikke sigaren te roken. Aäron Nimzowitsch, een fervent antiroker, had tijdens een toernooi in New York 1927 bij het organisatiecomité een rookverbod in de speelzaal bedongen. In hun onderlinge partij haalde Lasker na enkele zetten een sigarendoos uit zijn binnenzak. Terwijl de partij vorderde pakte hij er een sigaar uit, haalde er het cellofaantje af, knipte er een punt af, legde zijn lucifers klaar … en toen hield Nimzowitsch het niet meer. Hij rende naar de wedstrijdleider om luidkeels te protesteren. Uiteraard wees Lasker er fijntjes op dat hij toch niet rookte. Een fraaie illustratie van Nimzowitsch’ eigen schaakwijsheid dat de dreiging vaak gevaarlijker is dan de uitvoering.

Anish Giri won op de Olympiade in het Siberische Khanty Mansyisk een bronzen medaille op bord vier. Hij scoorde maar liefst 8 uit 11. Misschien had dat een halfje meer kunnen zijn als hij niet in een gigantische psychologische truc van het voormalige Engelse wonderkind Luke McShane was getrapt. Op internet staat een veelzeggende foto van vlak voor de partij. De Engelse grootmeester ligt aan het schaakbord met zijn hoofd op tafel te slapen. Anish Giri kijkt een beetje hulpeloos rond. Tijdens de partij bleek McShane echter donders goed wakker. Hij stond de hele partij iets beter en Giri moest alle zeilen bijzetten om remise te maken.

In opgave 343 is de vraag hoe zwart kan winnen. Let op, want er zit een addertje onder het gras.

Opgave 342 kwam uit de partij Adams-Carlsen, gespeeld tijdens de olympiade. Wit speelde 1. Lc2-d1!! Zwart is nu volkomen weerloos tegen de dreiging 2. Txh6+ Kxh6 3. Dg5+ Kh7 4. Dh4+ enzovoorts.

Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.