Dirk van Dooren

Op Tweede Paasdag is Dirk van Dooren uit Geldrop kampioen van de NBSB geworden. Het toernooi over zeven ronden, dat afgelopen vrijdag begon, was zeer sterk bezet. Vooraf werden minstens een stuk of tien kanshebbers genoemd, waaronder het trio dat vorig jaar een barrage moest spelen: kampioen Marc Haast van De Stukkenjagers uit Tilburg, Paul Span van HMC Den Bosch en ikzelf. De absolute favorieten waren echter Jasper Broekmeulen en Twan Burg (allebei HMC).

Het toernooi kende een buitengewoon grillig verloop. Jasper Broekmeulen liep in de tweede ronde een nederlaag op tegen kampioen Marc Haast en moest in het vervolg van het toernooi nog drie remises afstaan en dat is teveel in zo’n kort toernooi. Maar hij won in de derde ronde wel van Twan Burg. Burg had in de tweede ronde al een remise moeten afstaan en was gedoemd tot een achtervolgingsrace, die uiteindelijk eindigde op een gedeelde tweede plaats.

Marc Haast en Paul Span hielden de race ook niet vol. Haast begon sterk, maar verloor verrassend van outsider Bram van den Berg. Het effect was verschrikkelijk. De kampioen van vorig jaar kwam niet verder dan vijftig procent. Span deed het veel beter, maar hij liep tegen ongelukkig nederlagen op tegen medefavorieten David van Kerkhof en Niels Ondersteijn. Zelf verloor ik in de tweede ronde met zwart van Dirk van Dooren, terwijl ik eveneens met zwart tegen Broekmeulen en Burg niet verder kwam dan remise. Een tweede nederlaag in de slotronde, wierp me terug naar een gedeelde 9e plaats.

Daarmee leek het vooral het toernooi te worden van Niels Ondersteijn en David van Kerkhof. Ondersteijn had in de vijfde ronde met enig geluk Dirk van Dooren verslagen. In de zesde ronde leek hij het toernooi voortijdig te beslissen. Tegen Van Kerkhof bouwde hij een superieure stelling op en won een pion. De aalgladde Van Kerkhof wist echter te ontsnappen en schwindelde zich naar winst. In de laatste ronde kwam Ondersteijn niet verder dan remise tegen Broekmeulen, terwijl Van Kerkhof van Van Dooren verloor, die daarmee plotseling alleen op de eerste plaats verscheen.

Dat had in de 6e ronde niemand zien aankomen. Van Dooren had met zwart veel te optimistisch zitten offeren tegen Van den Berg. Die speelde in de diagramstelling het sterke 1. Tg3-f3!! Na 1. … Lxf3 2. d5+ wordt wits loper wakker en dat beslist de partij. Zwarts speelde daarom maar 1. … Te7-e2. 2. Kf1 had nu gewonnen. Maar wit speelde 2. Df5-f6+ Kg6-h7 3. Tf3-h3?? Opgave 214: ziet u hoe zwart nu ineens wint? Het was de ommekeer van het toernooi.

In Timman-De Lange 1986 besliste wit de partij met 1. Dg5xg7+! Tf7xg7 2. Te7xg7+ en wit gaf op.

Onder 'reacties' (gewoon even erop klikken onder dit bericht) kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. Als u zelf geen blogger bent, kunt u 'anoniem' inloggen, maar zet er dan wel even je naam bij; volledig anonieme reacties worden verwijderd.

Gedevalueerd NK

De onbetwiste nummers één en twee van Nederland, Loek van Wely en Ivan Sokolov, zullen niet meespelen op het Nederlands kampioenschap dat op 2 april begint. Dat is al voor het tweede jaar op rij zo. Jan Timman, negenvoudig Nederlands kampioen en de meest succesvolle schaker uit de Nederlandse geschiedenis, doet al zeker tien jaar niet mee. Wat is er aan de hand?

Een sterk NK is de beste manier om het schaakspel te promoten. Helaas heeft de Koninklijke Nederlandse Schaakbond dat nooit begrepen. Het lijkt erop dat de schaakbond de topspelers tegen zich in het harnas wil jagen, zodat ze vooral níet meespelen. Dat gaat al jaren zo. Topspelers zijn professionals en hun inkomen is grotendeels afhankelijk van de toernooien die ze spelen. Het startgeld is hun gegarandeerde inkomen, zodat ze niet als pure gokkers door het leven moeten. Een jaar of tien geleden schafte de schaakbond het startgeld af en werd de prijzenpot verhoogd. Dit om de strijdlust te bevorderen. Jan Timman weigerde om verder nog mee te doen. Topgrootmeesters als Paul van Sterren en Jeroen Piket stopten zelfs met de wedstrijdsport.

Het is de afgelopen tien jaar alleen maar erger geworden, met de deelname van een computerprogramma en de invoering van volstrekt onzinnige dopingcontroles als dieptepunt. Drie jaar geleden leek het weer even de goede kant op te gaan toen het NK naar het Mediapark in Hilversum verhuisde. Helaas werd tegelijkertijd het prijzengeld verlaagd, terwijl de topspelers nog erger werden geschoffeerd doordat de KNSB-bijdrage aan landenwedstrijden als het EK en de schaakolympiade werd gedecimeerd.

Inmiddels is het zo ver dat behalve de toppers ook een groot contingent subtoppers het NK mijden. Zelfs voormalig kampioen en 28-voudig (!) NK-deelnemer John van der Wiel wil niet meer meedoen. Wanneer begrijpt de schaakbond nu eindelijk eens dat het NK tot de core-business behoort en je de toppers moet koesteren, ook als de sponsoring een keer een beetje tegenvalt. De bond móet er geld in stoppen, dat is de enige manier om de spiraal weer omhoog te buigen. Nu kolkt het schaken snel weg in een afvoerputje.

Opgave 213 komt uit een partij tussen Jan Timman en Dubbelschaker Job de Lange die in 1986 voor de roemruchte Koningsclub uit Bergen uitkwam. Wit aan zet wint.

Opgave 212 is een eindspelstudie van Dubbelschaker Peter Boll en Arpad Rusz. Wit wint met 1. d3-d4+ Pc5-e4 2. f2-f3 Lg8-b3+ 3. Kd1-e1 Lb3-d5. Om deze stelling gaat het. Wit kan niet winnen door op e4 te slaan. Ook 4. Lb1-c2 haalt niets uit; zwart speelt 4. ... Ld5-a2 en dan moet wit de loper geven tegen de b-pion. De stelling met drie centrumpionnen tegen de loper is remise. Als wit wil winnen, moet hij met de koning b2 veroveren. Maar op Ke1-d1 of Ke1-e2 volgt steeds schaak met de loper, waarna de koning weer terug moet. Wit kan daarom alleen bij pion b2 komen door rechtsom het hele bord rond te lopen. Dus Ke1-f1-g2-h3-h4-h5 enzovoorts, helemaal naar b2. Zwart kan er niets tegenin brengen.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon 'anoniem' inloggen, maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.

NBSB-kampioenschap

In het Paasweekeinde, van 21 tot en met 24 maart, wordt het 79e Persoonlijke Kampioenschap van de NBSB gespeeld. Een klassieker als een tachtig jarig schaaktoernooi is voer voor historici. Een serie over de achtereenvolgende kampioenen zou een geweldig tijdsbeeld op kunnen leveren.

Het eerste kampioenschap, in het seizoen 1928-1929, werd gewonnen door de heer E. Mulder. Volgens de eregalerij der kampioenen op de website van de NBSB speelde Mulder bij HSV, een club die niet meer bestaat. In de veertiger jaren was er een E. Mulder enkele keren clubkampioen bij HSC, uit Helmond, maar die club functioneert al sinds 1926 onder dezelfde naam. In het seizoen 1967-1968 levert HSV weer een kampioen: schaak- en damgenie Jan Voormans uit Rosmalen, die later bij HMC Den Bosch speelde. Was HSV dan misschien hetzelfde als Hertogstad, een voorloper van HMC? Uitgesloten: Hertogstad werd opgericht in 1937 en ging in 1966 op in HMC (Hertogstad Max Euwe Combinatie).

Over Prof. Dr. F.L.H.M. Stumpers, die tussen 1933 en 1967 maar liefst 29 keer Brabants Kampioen werd, is veel meer bekend. Als hoogleraar in Nijmegen en Eindhoven en vooral als directeur van het NatLab stond hij aan de basis van ontdekkingen die een grote stempel drukken op ieders dagelijkse bestaan, onder andere het internet. De opsomming aan eredoctoraten van gerenommeerde universiteiten van Amerika tot Japan past niet op twee A-viertjes! Stumpers zelf claimde overigens 30 keer Brabants Kampioen te zijn geweest. In 1944-1945 werd het toernooi niet gespeeld. Dus had hij het zonder te spelen geprolongeerd.

Maar er staan meer grootheden in de eregalerij. Frans Kuijpers, de kampioen van 1959-1960, werd Nederlands kampioen in 1963, won een gouden medaille op de schaakolympiade van 1974 in Nice en is enkele jaren geleden gepensioneerd als algemeen directeur van Philips Medical Systems in Best. IM Frans Borm, de kampioen van 1973-1974, was een legendarische combinatiespeler; hij is helaas gaan bridgen. IM Peter Scheeren (1974-1975), die helaas ook met schaken is gestopt, wordt zelfs door Kasparov enkele keren met ontzag genoemd in zijn schaakboeken. Alle namen van de winnaars sinds 1967 staan op de Prof. Dr. F.L.H.M. Stumpers-bokaal, zoals de wisseltrofee officieel heet. Iedere rechtgeaarde Brabantse schaker moet minstens proberen er een keer op te komen. De inschrijving van het toernooi is nog open.



Opgave 212 is een co-productie van Dubbelschaker Peter Boll en Arpad Rusz: wit speelt en wint.


Opgave 211 kwam uit een barragepartij tussen in de Halve Finale van de NK tussen Eelke Wiersma en Herman Grooten. Zwart won met 1. … Tc3xh3+ 2. Kh2xh3 Pd5-f4+ 3. Kh3-h2 Dg5-h6+ en wit gaf op.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon 'anoniem' inloggen, maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.

Karpov en Kasparov

In de sportgeschiedenis is nooit zo’n verbeten strijd gevoerd dan die tussen Anatoli Karpov en Garry Kasparov. De heren vochten in de periode van 1984 tot 1990 maar liefst vijf grote matches om het wereldkampioenschap schaken uit over in totaal 144 partijen: totaalstand 73½ - 70½ in het voordeel van Kasparov. En ook toen legde Karpov zich nog niet bij de nederlaag neer. Door onenigheid tussen het bestuur en Kasparov ontstond er een scheuring in de wereldschaakbond. Karpov werd de officiële wereldkampioen van de FIDE, Féderation International des Echecs, door in 1993 Jan Timman in een match te verslaan en bleef dat tot 1999. Kasparov handhaafde zich tot 2000 als wereldkampioen van de PCA, de Professional Chess Association, zijn eigen afgesplitste bond.

In hun beste jaren gunden Kasparov en Karpov elkaar helemaal niets. Toen Karpov, wanhopig na een onnodig verloren partij, beweerde dat hij de grootste blunder uit de geschiedenis van het WK had gemaakt, schreef Kasparov een uitgebreid artikel om aan te tonen dat zelfs dat record zijn rivaal niet toekwam. In de meeste onderlinge partijen werd natuurlijk tot de laatste pion strijd geleverd. Alles bij elkaar moeten ze zo’n duizend uur tegenover elkaar aan het bord hebben gezeten. Jarenlang hebben ze elkaars sterkte en zwakte geanalyseerd, alsof ze met een fileermesje in elkaars hersens zaten te snijden. Waar zo’n rivaliteit heerst, kan geen vriendschap bestaan. Het schisma in de schaaksport had dan ook alles te maken met de persoonlijke haat tussen de twee grote kampioenen. Pas nadat enkele jaren geleden de rol van beide heren was uitgespeeld, is het tot een hereniging tussen de bonden gekomen.

Maandag 3 maart 2008 zond de VPRO de documentaire Kasparovs andere Rusland uit. Kasparov werd daarin een jaar lang gevolgd in zijn politieke gevecht als oppositieleider in Rusland. De documentaire maakt heel duidelijk dat Kasparov een behartenswaardige strijd voert tegen een welhaast misdadig regime. Maar het meest opmerkelijke van de film was toch wel het fragment waarop Karpov zich bij de betogers voegde toen Kasparov vijf dagen gevangen werd gezet wegens een ongeoorloofde demonstratie. Hij had niets met politiek te maken, zei Karpov. Hij kwam alleen zijn vriend een schaaktijdschrift brengen om de tijd te doden. Toen hij uit de gevangenis kwam, reageerde Kasparov opgetogen. Ook de tegenstelling met Karpov was ten goede gekeerd, vond hij. Een hartverwarmend moment waarbij menige schaakliefhebber een traantje zal hebben weggepinkt.

Opgave 211 komt uit de halve finales van het Nederlands Kampioenschap. Zwart speelt en wint.

In de Halve Finale bij de vrouwen won Anne Haast heel fraai met een dubbel offer de barragepartij tegen Yvette Nagel. Ze speelde 1. La6xb7+! Kc8xb7 2. Ta1xa7+! Kb7-c8 3. De2-a6+ en zwart gaf op.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon 'anoniem' inloggen, maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.