Nooit te jong om te leren

Ik zat nog niet op de kleuterschool toen ik mijn vader op een zondagmiddag een partij zag schaken tegen een buurman. Dat was nog eens wat anders dan mijn veldslagen tussen plastic cowboytjes en indianen. Ik begon meteen te zeuren of ze me het spel ook wilden leren. Ze vonden me te jong, maar uiteindelijk gaf mijn opa toe. Ik herinner me die eerste schaakles nog goed. Opa vroeg aan mijn vader: “Kees, gingen nou die lopers of torens schuin?”

Wie kinderen individueel kan begeleiden, kan gemakkelijk een kleuter de spelregels van het schaakspel bijbrengen. Vooral het slaan van stukken heeft dan een grote aantrekkingskracht. Matzetten kun je het beste voorlopig maar even overslaan. Helaas lukt het op schaakclubs praktisch nooit om zulke jonge kinderen goed te begeleiden. Uit praktische overwegingen is het veel beter om te wachten tot ze kunnen lezen en schrijven. En als je met hele grote groepen wilt werken, kun je beter wachten tot ze nog iets ouder zijn.

Dat is zo ongeveer de basisgedachte achter de Schaak Challenge die De Vughtse Toren en Dubbelschaak op woensdag 22 juni organiseren in SintLucas in Boxtel. In samenwerking met de Schaakbond en schoolschaaksponsor SLIM.nl zijn de verenigingen de uitdaging aangegaan om in één middag zo veel mogelijk kinderen vanaf groep 6 van de basisschool schaken te leren. Het wordt groots aangepakt. Schaakcoryfee Hans Böhm is aangetrokken als presentator. De piepjonge grootmeester Anish Giri is eregast.

De Schaak Challenge is geen eenmalige gebeurtenis. Alle deelnemers worden anderhalve week later uitgenodigd voor een ander groot schaakfestijn op zondagochtend 3 juli. Dubbelschaak houdt die dag de traditionele feestelijk seizoensafsluiting voor de jeugd. Ook die bijeenkomst vindt plaats op SintLucas, direct voorafgaand aan de 7e ronde van het Nederlands Schaakkampioenschap die om 13.30 uur in de theaterzaal van SintLucas wordt gespeeld. De kinderen kunnen dan onder andere kijken naar de schaakfilm Lang Leve de Koningin, maar er wordt ook estafetteschaak gespeeld op grote schaakborden op het plein voor de zaal en in de tuin. De echte fanatieke schakers krijgen ook de gelegenheid handtekeningen van de toppers te scoren. Maar ze worden dan wel geacht precies te weten of de lopers of de torens schuin marcheren.

Opgave 374: zwart wint

Opgave 374 komt uit een partij tussen Benjamin Bok en NK-deelnemer Robin Swinkels, Corus 2010. Zwart is natuurlijk in het voordeel, maar hoe beslist hij de partij in een paar zetten?

Opgave 373: wit wint.

Opgave 373 was een moeilijke. Nederlands Kampioen Jan Smeets speelde hier tegen Bogdan Lalic 1. Ld3xh7!! De loper slaan is veel te gevaarlijk wegens de manoeuvre Dd1-f1-h3. 1. … Lxe6 2. Pxe6 is ook goed voor wit. In de partij volgde het ongelofelijke 1. … Ld7-d8 2. Dd1-f1! Le8-h5 3. Df1-h3 Lh5xg4 4. Dh3-h6 Lg4xf3+ 5. Kh1-g1 en zwart gaf op. Mat is onvermijdelijk.

Meer informatie over de Sshaak Challenge Boxtel vindt u in dit persbericht van De Vughtse Toren en Dubbelschaak.

Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.

Schaken leren in één middag

Met Hans Böhm en Anish Giri

Persbericht De Vughtse Toren en Dubbelschaak ’97
Woensdag 25 mei 2011

Samen met de Koninklijke Nederlandse Schaakbond bieden de schaakverenigingen De Vughtse Toren en Dubbelschaak ’97 op 22 juni alle kinderen uit de omgeving de mogelijkheid om in één middag de spelregels van het schaakspel te leren. Daarvoor zijn niemand minder dan televisiepersoonlijkheid Hans Böhm en schaakgrootmeester Anish Giri uitgenodigd. Het is pas de derde keer dat in Nederland zo’n uitdagende Schaak Challenge wordt gehouden. De deelnemers zijn te gast in de theatervleugel van SintLucas in Boxtel, waar een paar dagen later het Nederlands Kampioenschap Schaken begint.

Hans Böhm. Foto Karin Gottlieb.

Tijdens de Schaak Challenge, speciaal bedoeld voor kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisschool en klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs, ligt de nadruk vooral in het plezier dat je met schaken kunt beleven. Volgens Wolter de Vries, voorzitter van De Vughtse Toren, belooft het een onvergetelijk schaakfestijn te worden. “Hans Böhm zal de middag presenteren. De 16-jarige Anish Giri, twee jaar geleden als jongste schaakgrootmeester ter wereld al Nederlands Kampioen, vertelt hoe hij zo goed heeft leren schaken”. Later op de middag speelt Giri bovendien een simultaan tegen de deelnemers. Maar dan moet eerst iedereen de spelregels leren. Daarvoor is een team van ervaren schaakdocenten aangetrokken. De organisatie rekent op minimaal honderd deelnemers.

Schaken en gamen

Anish Giri

Schaken doe je traditioneel met z’n tweeën. Maar tegenwoordig hoeft dat niet meer. Dankzij computertechnologie is schaken een game geworden die je overal kunt spelen. Op je laptop, op je smartphone, zelfs in vliegtuigstoelen zit tegenwoordig bijna altijd een spelcomputer waar je op kunt schaken. Maar nog leuker is het schaken via internet. Tijdens de Schaak Challenge maken alle deelnemers in een speciaal daarvoor ingericht computerlokaal, kennis met PlayChess, een enorme internetschaakclub. Huub van Dongen, voorzitter van de Boxtelse schaakvereniging Dubbelschaak, is een groot liefhebber van internet schaak. “Zodra je bent ingelogd, kun je schaken. Je hoeft nooit te wachten, want er zijn altijd honderden spelers on line. Ze komen overal vandaan. Ik heb zelfs gespeeld tegen schakers uit Papoea Nieuw Guinea en Timboektoe. Het is heel leuk om dan even te chatten. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon met een klasgenoot afspreken.”

Toernooi met mooie prijzen
Tijdens de Schaak Challenge worden de deelnemers opgedeeld in groepjes. Wie nog helemaal niet kan schaken leert de spelregels. Wie het al wel een beetje kan, krijgt een opfriscursus en een paar handige tips. Jeugdschakers die op een club zitten, krijgen een workshop van een echte crack. Daarna kan iedereen meteen meedoen aan een schaaktoernooi in dezelfde drie niveaugroepen. Er zijn leuke prijzen. Niet alleen bekers. Sponsor SLIM.nl, een uitgeverij van educatieve software, heeft ook enkele Flip HD Filmcamera’s beschikbaar gesteld. Bovendien krijgen alle deelnemers als herinnering een schaakspel cadeau.

Inschrijven
Alle scholen in Boxtel en Vught hebben informatie gekregen over de Schaak Challenge. De scholen kunnen liefhebbers collectief inschrijven, maar kinderen kunnen zich ook individueel opgeven via Schaakchallenge.org. De middag in SintLucas, Burgakker 17 in Boxtel, begint woensdag 22 juni om 13.30 uur en duurt ongeveer tot 17.00 uur.

Anish Giri reikt de prijzen uit op de Schaak Challenge van 2 april in Amsterdam.

Jan Smeets

De kampioen van 2008 en 2010, Internationaal Grootmeester Jan Smeets, heeft in een recent toernooi in Sarajevo een dikke zestien ratingpunten verloren. Toch moet hij beslist tot de grote favorieten voor het Nederlands Kampioenschap worden gerekend, dat van 25 juni tot en met 5 juli in SintLucas in Boxtel wordt gehouden. Vorig jaar bleef hij dankzij zeer gedegen spel zowel de jonge Anish Giri als oudgediende Loek van Wely overtuigend voor.


Jan Smeets. Foto website KNSB.


Smeets heeft zich ontwikkeld tot de kopman van een ijzersterke generatie jonge Nederlandse grootmeesters die in hun jeugd werden opgeleid met de Stappenmethode van Cor van Wijgerden. Hij veroverde in 2004 als eerste van de groep de grootmeestertitel. Erwin L’Ami, net als Smeets geboren op 5 april 1985, volgde een jaar later en is nog steeds in de achtervolging. Daniël Stellwagen en Jan Werle lijken de strijd te hebben opgegeven en doen niet mee met het NK.

Behalve zijn twee overwinningen in het Nederlands kampioenschap heeft Smeets een behoorlijk aantal andere grote toernooisuccessen op zijn naam staan. Daarbij valt op dat hij zelfs voor de absolute wereldtop uiterst gevaarlijk blijkt te zijn. Shirov, Kramnik, Ivanchuk, Carlsen … ze beten allemaal wel eens in het stof. Volgens de Engelstalige Wikipedia speelt Smeets agressief en vertrouwt hij naar eigen zeggen te veel op zijn tactische vaardigheden. Volgens mij klopt dat niet erg. Smeets is de laatste jaren vooral een erg stevige speler geworden, goed voorbereid en met nauwelijks zwakheden in zijn spel. Zijn grootste kracht zijn z’n stalen zenuwen en z’n bereidheid geduldig te wachten op een fout van de tegenstander. Anish Giri mag de hoogste rating hebben en internationaal het meeste aanzien, met Smeets krijgt hij nog heel wat te stellen: een ervaren rot die voor niemand opzij stapt.

Op zoek naar tactische momenten in Smeets vele partijen in de schaakdatabases op internet viel de oogst een beetje tegen. De meeste wendingen komen niet op het bord in de partijen van het moderne grootmeestersgilde en wat wel voor het voetlicht treedt, is veel te gecompliceerd voor een rubriek in een plaatselijke krant. Wat Smeets vermag moge blijken uit het onderstaande diagram.

Opgave 373: wit wint.

Opgave 373 is afkomstig uit een snelschaakpartij met ieder tien minuten bedenktijd tussen Jan Smeets en Bogdan Lalic, Hypercube-toernooi 2005. Smeets heeft in de afgelopen paar zetten al een hele toren geïnvesteerd. Ga er maar gerust van uit dat hij de volgende truc al zag aankomen. Ziet u hoe wit tot een winnende aanval komt?

Opgave 372: wit wint.

Opgave 372 van vorige week uit de partij Smeets-Reinderman, NK 2010, was veel simpeler. Wit won met 1. Lh4xf6!, waarna de pion op a6 de doorslag geeft.

Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.

Schaaksponsoring

De Koninklijke Nederlandse Schaakbond en de Stichting Houtje Hoofd Helder zijn op dit moment druk bezig sponsors te werven voor het Nederlands Kampioenschap dat van 26 juli tot en met 5 juli in SintLucas in Boxtel wordt gespeeld. Er staan een groot aantal nevenactiviteiten gepland, waaronder een groot Open Toernooi voor subtoppers en amateurs en vooral veel activiteiten voor de jeugd. En ook daar is geld voor nodig.

Schaken is een aantrekkelijke sport om een bedrijf of instelling te profileren. Het imago van de spelers wordt steevast geschilderd in termen als intelligent, vindingrijk en scherpzinnig. Bovendien is het een schone sport, die tegenwoordig gespeeld wordt in een hightech-omgeving. Via moderne media scoort de schaaksport enorme toeschouwersaantallen. Een Nederlands Kampioenschap krijgt zeker aandacht in landelijke media en op televisie, maar het bereik via internet, facebook en twitter is vele malen groter. Over de hele wereld zal het toernooi via allerlei sites worden gevolgd. Alle partijen zijn dankzij de elektronische borden waar op wordt gespeeld direct beschikbaar op het web. De deelname van wonderboy Anish Giri garandeert belangstelling uit alle hoeken van de wereld.

Daarmee zijn we meteen bij de weerlegging van een ander stereotype beeld van de schaaksport aangeland. Heel anders dan vaak wordt verondersteld, is de schaaksport vooral het domein van de jeugd. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers in het NK is door de deelname van de twee oude glories Ivan Sokolov (43) en Friso Nijboer (45) relatief hoog: 28. Maar favoriet Giri viert tijdens het toernooi zijn zeventiende verjaardag. In zijn kielzog is een groot contingent andere Nederlandse youngsters op weg naar de top. Die zijn te bewonderen in het open toernooi.

Bovendien is schaaksponsoring zeer voordelig. Een logo-vermelding op een schaaksite geeft exposure van China tot in Brazilië en van de USA tot India. Wekenlang! En niet bij het minst invloedrijke publiek. En de kosten? Daar kunt u vast niet een middagje met een zakenrelatie voor naar tennis gaan kijken. Een overzicht van alle sponsorproposities kunt u vinden op houtjehoofdhelder.nl onder de informatie over de Stichting. U kunt daar ook een sponsorbrochure dowloaden.

Opgave 372: wit wint.

Opgave 372 komt uit een partij tussen tweevoudig Nederlands kampioen Jan Smeets (2008 en 2010) en Dimitri Reinderman. Wit speelt en wint.

Opgave 371: zwart wint.

Opgave 371 was een stelling uit een partij tussen Ljubomir Ljubojevic en Anish Giri. Giri verraste wit met het fantastische 1. … Pf6-e4!! Het paard kan niet genomen worden op straffe van mat. Maar ook de dubbele dreiging 2. … Lf4 en 2. … Pf2+ kan niet meer met goed fatsoen worden gepareerd. Er volgde nog 2. Td1-g1 Pe4-f2+ 3. Kh1-g2 Td8xd4 4. Dc4-e6 Ld2-f4 5. Kg2-f1 Pf2-d1 en wit gaf op. In vroeger tijden zou het publiek goudstukken over het bord strooien.

Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.

Anish Giri

Girimania, dat is wat ons te wachten staat bij het NK in SintLucas. Toen Anish Giri in januari tijdens het Tata Steel-toernooi de nummer één van de wereldranglijst Magnus Carlsen versloeg, stroomden de radio- en televisieploegen naar Wijk aan Zee. Telegraaf en NRC brachten het nieuws met foto op de voorpagina. Het enige wat nog ontbrak waren hordes gillende meisjes. En toch heeft Anish Giri alles om hem de Justin Bieber van de schaaksport te maken.

Foto van Anish' website.

Anish Giri was pas veertien jaar oud toen hij in 2009 Internationaal Grootmeester werd. De meeste spelers krijgen een terugslag als ze na lang zwoegen eindelijk de benodigde resultaten hebben behaald om de titel aan te vragen. Zo niet Anish Giri: hij won aansluitend zeer verrassend het Nederlands Kampioenschap als verreweg de jongste speler ooit. Het talent spat aan alle kanten van zijn spel: sommige tegenstanders worden met vaste hand langzaam geworgd, vele anderen worden met tactisch geweld op verschrikkelijke wijze van het bord geslagen. Alles met een glimlach op het gelaat, altijd bereid tot een vriendelijk praatje achteraf, heel open voor de pers en toch zeer kritisch op eigen en andermans onvolkomenheden op het schaakbord.

Overigens kan Anish nog heel wat meer dan schaken. Hij is geboren in Petersburg. Zijn vader is Nepalees, zijn moeder Russisch. Het gezin woonde enige tijd in Japan. In 2008 verhuisde hij naar Nederland. Anish’ eigen website is dan ook vijftalig. Mij is verteld dat hij zijn talen vrijwel accentloos spreekt, hetgeen ik voor zijn Engels (dat leerde hij op het tweetalig gymnasium) en Nederlands in elk geval kan beamen. Bovendien schrijft hij heel vlot, niet alleen op zijn website, maar ook in bijvoorbeeld New in Chess, het meest gerenommeerde schaaktijdschrift ter wereld.

Ik weet niet wat de katalysator zal zijn die bij jonge meisjes het hart en de hormonen op hol zal brengen. Misschien een televisieoptreden, waarin hij, ondanks zijn duivelse intelligentie, laat zien hoe aardig hij is. Het kan ook een fotoreportage in een glossy zijn, want hij is nog een mooie jongen ook. In elk geval sluit ik niet uit dat er van 25 juni tot en met 5 juli dranghekken op de Burgakker in Boxtel zullen staan. Nu maar hopen dat het gegil de kwaliteit van de partijen ten goede komt.

Opgave 371: zwart wint.

Opgave 371 is een stelling van Giri met zwart tegen de fameuze Ljubomir Ljubojevic, die in de jaren zeventig en tachtig zelfs Karpov met zijn getruukte spel de stuipen op het lijf joeg. De jeugd van tegenwoordig heeft de rollen omgekeerd: zwart speelt en wint.

Opgave 370: wit wint.

In het NK van 2009 verraste Giri zijn tegenstander Frans Cuijpers en het publiek in de stelling van opgave 370 met het spectaculaire 1. Dg7-e5!! De dame is onkwetsbaar wegens mat op a4, maar er dreigt ook mat op b8 en de zwarte dame staat in. Uiteraard gaf zwart de partij hier op.

Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.