donderdag 29 januari 2009

Henrique Mecking

In Wijk aan Zee is het 71e Corus Schaaktoernooi bijna afgelopen. Het is één van de grootste schaakevenementen ter wereld. Dit jaar doen er, als ik goed geteld heb, maar liefst 1734 amateurs mee. De enige Dubbelschaker onder hen is Jasper van der Aa, nummer één op de alfabetische ranglijst, maar in het krachtenveld een middenmoter in tienkampgroep 9C. Nog negen jaar promoveren, dan bereikt hij de professionals: drie groepen met bijna louter grootmeesters. De A-groep vertegenwoordigt de absolute wereldtop. Daaronder spelen vooral opkomende talenten en vergane glories.

Eén van de sprekende namen voor liefhebbers van schaakgeschiedenis is Henrique Mecking, die in de B-groep speelt. In 1964 won hij op 13-jarige leeftijd het kampioenschap van zijn geboorteland Brazilië, om direct daarna furore te maken door in de grote internationale toernooien rijen grootmeesters aan zijn zegekar te binden. Zelfs de meeste Sovjets waren niet bestand tegen de superieure voorbereiding van Mecking en zijn gepolijste techniek. Al gauw werd hij vergeleken met Bobby Fischer. Toen Fischer zich uit de schaakwereld terugtrok, stond Mecking (achter Karpov en Kortsjnoi) zelfs enige tijd derde op de wereldranglijst.

Zo opwindend als zijn opkomst geweest was, zo meeslepend was daarna ook zijn val. Mecking begon zich uiterst vreemd te gedragen. In 1978 in Wijk aan Zee deed hij zijn zetten met twee handen tegelijk, alsof de stukken heel zwaar waren. In de pers werd zijn gedrag aan een spierziekte geweten, maar de meeste deelnemers aan het toenmalige Hoogovens Schaaktoernooi vonden hem een aansteller of versleten hem voor gek. Dat idee werd verder aangewakkerd toen hij enkele jaren later lid van een sekte bleek te zijn en verklaarde door zijn geloof te zijn genezen.
Daarna was het lange tijd stil rond Mecking, tot hij in de jaren negentig plotseling weer achter het bord verscheen. Hij hoorde niet meer tot de wereldtop, maar was het schaken nog niet verleerd. Na meer dan dertig jaar is Mecking nu terug in Nederland. Er verschijnt niets over hem in de pers, dus hij zal zich, zoals een man van zijn leeftijd betaamd, wel rustig en bedaagd gedragen. Over zijn spel is jammer genoeg ook niet veel te melden: hij staat afgetekend onderaan. Hij wist tot nu toe alleen van de Indische wereldtopper Krishan Sasikirian te winnen, vooraf huizenhoog favoriet in groep B, maar totaal uit vorm. Als het een beetje mee zit, haalt Mecking hem nog in.


Opgave 255 brengt de jonge Mecking in beeld. In het zonetoernooi van Mar del Plata in 1969 bewees hij tot de wereldtop te behoren. Hier is hij met wit tegen Antonio Rocha al doorgebroken in het centrum. Mecking speelde in deze stelling de opmerkelijke achteruitzet 1. Dd7-d1! Aan u de vraag hoe hij won na 1. … Db2xc3.


Vorige week kreeg u in opgave 254 een eindspel van Troitzky voorgeschoteld. Wit wint met 1. Ke3-f3! Kh2-h1 2. Kf3-f2 Kh1-h2 (of 2. … h2 3. Pg3 mat) 3. Pe2-d4 Kh2-h1 4. Pd4-f5 Kh1-h2 5. Pf5-e3 Kh2-h1 6. Pe3-f1 h3-h2 7. Pf1-g3 mat.

Geen opmerkingen: