Het begon allemaal al bij de loting op donderdag 10 juni. Wegens andere verplichtingen op zaterdag 12 juni bleek topgrootmeester Loek van Wely de organisatie verzocht te hebben zijn partij uit de tweede ronde op de rustdag te mogen spelen. De 15-jarige Robin van Kampen, die dankzij een wildcard mocht meedoen, was bereid gevonden aan dat verzoek tegemoet te komen. Daarom werd de loting gemanipuleerd. Zodra Van Kampen of Van Wely uit de hoge hoed kwamen, werd het lotingsnummer gekoppeld aan dat van de ander, zodat ze inderdaad in de tweede ronde tegen elkaar zouden moeten spelen. Een beetje vreemd allemaal, maar ja, misschien moest hij wel naar een begrafenis.
Onprofessioneel
Zaterdagavond laat meldden de schaakwebsites de reden voor het uitstel. Van Wely had zo juist met zijn club Porz het Duitse snelschaakkampioenschap voor clubteams gewonnen. 23 uit 25 had hij maar liefst gescoord. En hij was er vanaf Eindhoven ook nog eens 620 kilometer voor naar Bindlach bij Bayreuth gereden. Hij zal daar ongetwijfeld een vette vergoeding voor hebben ontvangen, maar qua benadering van het NK is het verre van professioneel. Terug in Eindhoven verloor hij zondag, oververmoeid en slecht voorbereid, met wit van outsider Wouter Spoelman. Op maandag, voor de overige deelnemers de rustdag, kwam hij in de inhaalpartij tegen Van Kampen in grote moeilijkheden, maar wist hij met zwart nog net de remise te redden.
Hoe weinig serieus Van Wely het NK wenste te nemen, bleek eens te meer in de vierde ronde. Al voor het toernooi had Van Wely met onderzoeksbureau Holst Centre een opzienbarende afspraak gemaakt. Tijdens de partij van dinsdag zou Holst Centre Van Wely’s emoties meten met behulp van op zijn lichaam geplakte sensoren. Het experiment was live op internet te volgen. Publicitair aardig bedacht natuurlijk, maar de partij liep uit op een lachertje. Na tien zetten offerde witspeler Benjamin Bok op tamelijk ongebruikelijke wijze een pion. Van Wely nam het offer aan, om er daarna achter te komen dat hij alleen door gigantische risico’s te nemen zetherhaling uit de weg kon gaan. Dat was hij niet van plan. Bok herhaalde de zetten en bood remise aan. Dat aanbod werd door Van Wely heel kinderachtig geweigerd: Bok moest maar remise claimen. En die deed dat pas toen inmiddels dertien keer dezelfde stelling op het bord was verschenen. Het NK in de New York Times
De kansen voor Van Wely op de toernooizege waren daarmee wel verkeken. Het ging tussen Jan Smeets en Anish Giri, de kampioenen van 2008 en 2009. De onderlinge partij tussen Smeets en Giri werd in de zesde ronde na vijftien zetten remise gegeven. Het had er alle schijn van dat het cynische sportjournaille, dat schaken saai vindt en ongeschikt voor het grote publiek, weer eens groot gelijk zou krijgen. Maar in de zevende ronde geschiedde het wonder: het NK werd wereldnieuws.
Tijdens zijn partij tegen Nijboer constateerde Giri dat hij bloed aan zijn hand had. Toen hij zijn hand ging wassen, bleek hij ook bloed aan zijn oor te hebben. Giri werd onwel en viel bijna flauw. De wedstrijdleiding luidde de noodklok bij de medische dienst van de HighTech Campus. En terwijl twee toegesnelde EHBO’ers, die niet wisten waar de klepel hing, probeerden Nijboer over te halen zich te laten onderzoeken, constateerde een arts dat Giri zijn hand waarschijnlijk had opengehaald aan de dop van een flesje fris. Zijn oor mankeerde niets. De partij kon worden hervat, maar de concentratie was weg en de grootmeesters besloten tot remise. Heel jammer, want er stond een behoorlijk spannende stelling op het bord en bij winst had Giri de leiding genomen in het toernooi. De KNSB zette een hilarisch bericht over het incident op internet, dat binnen de kortste keren over de hele wereld werd overgenomen. Het nieuws haalde zelfs de kolommen van de New York Times. Alleen de sportprogramma’s op de Nederlandse televisie besteedden er geen aandacht aan, want die hadden te druk met voetbaltrivialiteiten.
Ontknoping
Zaterdag stond de kraker Van Wely-Giri op het programma. Mogelijk wilde Giri alle praatjes over de dag van gisteren door een heldendaad uit de wereld helpen. Hij koos voor de scherpe Moderne Benoni, een systeem dat hij maar zelden speelt en dat op topniveau als behoorlijk riskant staat aangeschreven. Het bleek een onverstandige keuze. Van Wely greep de kans om zijn toernooiresultaat nog enigszins op te poetsen. Giri verloor kansloos.
Het kampioenschap ging uiteindelijk volledig terecht naar Jan Smeets, die een degelijk toernooi speelde en zich niet liet afleiden door alle vreemde gebeurtenissen om hem heen. Smeets had in de laatste ronde aan een remise voldoende om de toernooizege veilig te stellen. Drie zetten duurde de partij welgeteld. Het wordt tijd dat ook in het NK, net als bij de meeste toptoernooien tegenwoordig gebruikelijk is, het aanbieden van remise wordt verboden. Nu ging het toernooi als een nachtkaars uit.Brabantse deelnemers
Zeer positief was de rol van de Brabantse spelers. Benjamin Bok uit Veldhoven, amper vijftien en de jongste deelnemers aan het algemene kampioenschap, scoorde zijn derde Meesternorm en mag zich voortaan Internationaal Meester noemen. Anna Haast uit Dongen behaalde met haar derde plaats hetzelfde diploma bij de vrouwen en Bianca Muhren uit Rosmalen werd achter de gedoodverfde dameskampioen Zhaoqin Peng keurig tweede. Marieke Dirksen uit Valkenswaard eindigde weliswaar onderaan maar sprokkelde voldoende punten bij elkaar voor enige ratingwinst. En als we Anish Giri meetellen, die bij HMC-Den Bosch speelt, hebben we zelfs bijna een kampioen gehad. De enige Brabander die opzichtig faalde, was Loek van Wely, maar dat hij dan ook helemaal aan zichzelf te wijten.
In de eerste ronde won Benjamin Bok fraai van de ervaren grootmeester Dimitri Reinderman. In de diagramstelling is het gevecht feitelijk al over. Opgave 326: ziet u hoe wit twee pionnen kan winnen?
In de partij tussen Benjamin Bok en de latere kampioen Jan Smeets heeft wit net een paard geofferd op d5. Zo’n offer is vrij normaal in dit soort Siciliaanse stellingen. Na 17. … e6xd5 18. e4xd5 staan de witte lopers gevaarlijk op de zwarte koning gericht. Zwart kan vijf damezetten spelen. Smeets koos à tempo de beste. Opgave 327: ziet u de zwarte verdediging ook?
De oplossing van opgave 325: in de partij Van Wely-Spoelman liet wit zich in de diagramstelling verrassen door 21. ... Pe6-g5! De witte dame kan de loper op d3 niet blijven dekken, dus wit moet materiaal inleveren. Pogingen om met 22. Lxh7+ of 22. Dxe8+ in troebel water te vissen, leveren wit nauwelijks kansen om te overleven. In armoede probeerde Van Wely 22. Tc1-d1 Te8xe3 23. Ld2xe3, maar nu gaf zwart met 23. … Pg5-e6 heel verstandig wat materiaal terug om een gewonnen eindspel te bereiken. Er volgde 24. Ld3xh7+ Kg8xh7 25. Td1xd8 Ta8xd8 en zwart won.De foto's in bovenstaand blogbericht zijn gemaakt door Frans Peeters. Deze rubriek verschijnt wekelijks op donderdag in Brabants Centrum. Op Schaaksite.nl wordt elke donderdag een link geplaatst naar het nieuwste stukje op dit blog. Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.
