Vijftig jaar geleden zag de wereld er heel anders uit. Het jaar 1959 begon met een staatsgreep op Cuba, waarmee Fidel Castro de macht overnam van Fulgencio Batista, een door de Verenigde Staten gesteunde dictator met nauwe banden met de georganiseerde misdaad, die al sinds 1933 een ongehoord corrupt schrikbewind voerde. Later dat jaar bereikte de Loenik-2 als eerste ruimtevaartschip de maan en korte tijd later maakte de Loenik-3 foto’s van de achterkant van de maan die keurig werden teruggezonden naar moeder aarde. Intussen had China in Tibet op bloedige wijze een opstand neergeslagen. En in Joegoslavië werd een Kandidatentoernooi gespeeld om uit te maken wie tegen de Russische superster Michaël Botwinnik mocht uitkomen in een match om het wereldkampioenschap schaken. Er eindigden vier andere Sovjet-toppers bovenaan.
Wie met de kennis van vandaag terugkijkt op 1959, ziet echter ook lichtpuntjes. De Sovjet-overheersing loopt de eerste krasjes op. Niet alleen wordt in Nederland de eerste Eurovisie uitzending op de televisie vertoond, niet veel later gevolgd door Sport in Beeld. Ook de barbiepop en de eerste Daf-personenwagen worden geïntroduceerd. En in Amsterdam wordt ’t Lieverdje onthuld. Bovendien beklimt Cliff Richard de hitladders met “Living Doll” en zet de Zangeres Zonder naam “Ach Vaderlief” op een grammofoonplaatje. En het geld kan niet meer op, want in Slochteren ontdekken we een gasbel. Maar de grootste bedreiging voor de Russen moet toch wel de 16-jarige Amerikaan Bobby Fischer geweest zijn, die in het kandidatentoernooi van Joegoslavië met zijn 5e plaats duidelijk bewees dat hij “The Best of the West” was.
We weten allemaal dat de decadentie het inmiddels heeft gewonnen van de totale almacht van de staat. Fischer werd jaren later wereldkampioen om vervolgens, net als bijna alles en iedereen, te verloederen. De televisie stuurt alle opinies aan en wie geen luxe wagen heeft of een ander veel te duur hebbedingetje is een loser. Wereldwijd worden liedjeszangers in de media voor vol aangezien, zijn schakers nerds en worden de politici in beeld gebracht als kneuzen die al blij mogen zijn als ze met hun helden mogen sms’en. Er is veel ten goede gekeerd, maar bepaald niet alles.
Beste lezer, het wordt tijd om de wereld te herorganiseren. Enige staatscontrole kan geen kwaad nu de bestuurders van banken en multinationals het machtsvacuüm blijken te gebruiken om de eigen zakken te vullen en de massa’s in armoe te storten. Overigens hebt u als u wilt een behoorlijke inbreng in die controle, want de regelgeving in Nederland en Europa bepaalt u zelf. Gewoon even via de Stemwijzer de partijprogramma’s lezen. En dan stemmen. Dat kan nog tot vanavond 21.00 uur. Een goede opkomst geeft politici een stevig mandaat. Dat hebben ze nodig, want er moet veel gebeuren om in Europa tot in lengte van jaren in harmonie van onze welvaart te kunnen blijven genieten. Daarna gaan we weer schaken.
Tal was in het Kandidatentoernooi van 1959 de grote man. Hij won met 4½ punt voorsprong en speelde heel enerverend. Met wilde combinaties, die achteraf vaak niet helemaal bleken te kloppen, bracht hij zijn tegenstanders in grote verwarring en vooral in tijdnood. Fischer kon daar absoluut niet mee omgaan, maar ook een volwassen grootheid als voormalig wereldkampioen Smyslov liep met zwart twee keer in het mes. Zo had hij in de diagramstelling van opgave 273 gemakkelijk kunnen winnen met 40. … Dd7 om op 41. Df8+ gewoon 41. … Tg8 te spelen. Hij deed echter 40. … Tg7-d7 en werd toen verrast door een uiterst venijnige zetje. Kunt u dat vinden?
Alle partijen uit het Kandidatentoernooi vindt u hier. Het schaakfilmpje komt van YouTube, en daar staan er nog veel meer.
De oplossing van opgave 272 van vorige week, komt uit een partij tussen Meindert van der Linde en Herman Grooten. 1. ... Txa1 2. Lxa1 Dc1 houdt zwart ongetwijfeld een aardig voordeeltje vast. Een kolfje naar de hand van strateeg Herman Grooten, zou je denken. Hij koos dit keer echter, terecht, voor een veel hardere aanpak: 1. ... Pf5-e3!! 2. f2xe3 (2. Dd3 Pxg2! loopt ook slecht af voor wit.) 2. ... Dg5xe3+ 3. Kg1-h1 Ta2-f2! 4. Df1-g1 De3-e2! De laatste twee zwarte zetten onthullen de pointe van de combinatie: er dreigt 5. .. Tf1 met winnend voordeel, en daar is niets aan te doen. In de partij volgde: 5. Pe1-f3 Lb7xf3 6. Ta1-e1 Tf2xg2! 7. Te1xe2 Tg2xe2+ en wit gaf op. Zoals Herman zelf in zijn boek aangeeft, was 7. ... Tf2+ 8. Dg2 Tf1 mat nog beter.
Alle informatie over de beoefening van de schaaksport in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.
1 opmerking:
Wat een leuk stuk, dat de wereldgeschiedenis afzet tegen schaakhoogtepunten. Het relativeert beslist de geschiedenis. Want waar het om gaat in het leven is toch een goede schaak- (of waar je maar van houdt) wedstrijd.
Een reactie posten