vrijdag 28 november 2008

Kawuma Moses

De Schaakolympiade is afgelopen. Armenië heeft gewonnen voor Israel en de Verenigde Staten. Rusland werd vijfde, Nederland twaalfde, België zeventigste en de Nederlandse Antillen 112e. Bij de dames won Georgië, het enige land in de wereld waar de vrouwen minstens zo goed schaken als de mannen. Nederland werd gedeeld dertiende.

Vorige week werd in deze rubriek gesuggereerd dat oud-Boxtelaar Herman Grooten op het eerste bord van de Nederlandse Antillen kans zou maken op een gouden medaille. Dat bleek totaal misplaatst. Hij scoorde een matige 6 ½ uit 11. Maar de theorie achter het verhaal bleek wel degelijk hout te snijden. De beste score van het toernooi werd niet behaald door één van de topgrootmeesters. Die treffen iedere ronde een andere topper en dan is het moeilijk veel punten te halen. Topscoorder werd Kawuma Moses, een volkomen onbekende speler uit Uganda. Met zijn bescheiden rating van 2204 haalde hij maar liefst 9 uit 10. Uganda werd 120e.

De schaakolympiade was dit jaar een fantastisch internetevenement. Er werd gespeeld in Dresden en de organisatie was vlekkeloos. Iedere dag werden er 1072 partijen gespeeld, allemaal op elektronische schaakborden zodat de zetten rechtstreeks op internet verschenen. Bovendien was er 24 uur per dag televisieverslaggeving via internet. Al gedurende de eerste dagen van de Olympiade scoorde de site 60 miljoen downloads per dag. De totale bezoekersaantallen zijn nog niet bekend gemaakt, maar die gaan zeker de miljard overschrijden.

De schaaksport heeft hiermee aangetoond buitengewoon mediageniek te zijn. Wereldwijd wordt het spel beoefend en overal trekt het aandacht. De sponsors moeten wel bijzonder in hun nopjes zijn, want in vergelijking met andere sportevenementen zitten ze bij schaken echt voor een dubbeltje op de eerste rang. Het eerstvolgende mega-evenement is het Corustoernooi dat van 16 januari tot 1 februari in Wijk aan Zee wordt gespeeld. Een echt wereldtoptoernooi, waar ook enkele duizenden liefhebbers aan meedoen. Budget: je kan er de top ook een middag voor laten tennissen.



Opgave 249 komt uit de competitiepartij Diederik Claassen-Joep Peters uit de wedstrijd Dubbeschaak-2 – Vught. Hoe forceert wit winnend voordeel.


Opgave 248 was een trucje van Herman Grooten met zwart tegen Iganatius Njobvu, de eerste bordsxpeler van Botswana op de Schaakolympiade. Zwart won met 1. … Te7-e1+! 2. Kg1-f2 Db5xd3 3. Td1xd3 Te1xa1 4. Ld4xa1 Td8xd3.

Alle informatie over het schaken in Boxtel vindt u op de Dubbelschaak-website.

Degelijke overwinning Dubbelschaak

Voorzichtigheid heeft succes

Zowel het eerste als het tweede team van Dubbelschaak zijn er afgelopen zaterdag in geslaagd hun competitiewedstrijden te winnen. Voor Dubbelschaak-1 was de zege vooral van belang om de aansluiting met de top niet te verliezen. Na de krappe zege op Pion Groesbeek staat Dubbelschaak-1 gedeeld tweede; alle mogelijkheden zijn weer open. Dubbelschaak-2 had een overwinning hard nodig om niet in degradatiegevaar te komen. Tegen HSC-2 uit Helmond werd de kleinst mogelijke overwinning behaald en dat is een hele prestatie.

De wedstrijd van Dubbelschaak-1 tegen Pion Groesbeek staat bijna ieder jaar op het programma. De spelers kennen elkaar door en door. En meestal eindigt de strijd in een nipte overwinning voor Dubbelschaak. Dat was ook dit jaar weer het geval. Zonder spectaculair spel, maar vooral op degelijkheid, schoof Dubbelschaak de Groesbeekse concurrentie aan de kant.

Veel remises

De eerste resultaten werden geboekt door Michel van der Stee, Peter Boll en Martien van der Meijden, die alle drie in onoverzichtelijke stellingen remise kregen aangeboden op het moment dat duidelijk werd dat Huub van Dongen, Michiel Luijpen en Rob van Meurs groot voordeel hadden bereikt.

Rob van Meurs, die niet best uit de opening was gekomen, bleek in het middenspel veel slimmer te manoeuvreren dan zijn tegenstander. Met twee scherp berekende pionnenopstoten blies hij de witte stelling op, waarna hij Dubbelschaak op voorsprong bracht. Kort daarop maakte Guido Jansen remise en bouwde Huub van Dongen de voorsprong uit. Van Dongen had op het eerste bord met zwart in een Modern Defence een klein voordeeltje behaald dat hij behendig omzette in kwaliteitswinst. Wit had er nog een pionnetje voor, maar in het eindspel kwam hij er niet meer aan te pas. Tussenstand: 4-2. En Michiel Luijpen stond nog steeds zo goed dat zijn tegenstander in armoede maar remise aanbood, waarmee de overwinning van Dubbelschaak zekerheid werd. Jammer genoeg wist Hans Heijstek, die zich na een misrekening heroïsch had verdedigd, zich net niet meer te redden. Eindstand: 4½ - 3½.

Overige teams

Dubbelschaak-2 deed intussen goede zaken door het sterke HSC-2 te verslaan. Fraaie overwinningen van Tom van Stiphout, Gilion Berkelmans een vooral Diederik Claassen brachten Dubbelschaak op voorsprong en die werd niet meer afgestaan: 4½ - 3½ . Dubbelschaak-3 en -4 verloren, dat mocht de feestvreugde niet drukken.

Meer informatie

Voor meer informatie over de Dubbelschaak-teams en de individuele uitslagen kunt u terecht op onze pagina over de externe competitie.

donderdag 20 november 2008

Een gouden medaille

Tot 25 november wordt in Dresden de Schaakolympiade gespeeld, een gigantisch schaaktoernooi voor landenteams. In het damestoernooi doen 114 viertallen mee. In de open klasse 154 (allemaal mannen en één vrouw: Judith Polgar). Nederland doet het tot nu toe erg goed en voor het damesteam zit er misschien wel een medaille in. Maar op een gouden medaille hoeven we niet te rekenen. Daarop maken de Nederlandse Antillen meer kans.

Ik kan me voorstellen dat u daar raar van opkijkt. Het zit zo. De Schaakolympiade wordt gespeeld volgens het Zwitserse systeem, een competitiesysteem waarin teams steeds tegen een land spelen dat ongeveer gelijk geklasseerd is. Behalve een landenklassement is er ook een individueel klassement per bord.

De Nederlandse Antillen hebben een zwak team. Iedere Nederlandse schaakvereniging van een beetje niveau had een sterker team kunnen opstellen. Maar de teamcaptain herinnerde zich dat hij wel eens gehoord had dat voormalig Boxtels kampioen Herman Grooten op Curaçao is geboren. Hij belde Herman of hij mee wilde doen. Natuurlijk wilde hij dat. Een gouden kans.

De Antillen, 113e geplaatst, figureren natuurlijk het hele toernooi ergens onderin de ranglijst. Hoe slechter Hermans teamgenoten spelen, hoe beter het voor hem is. Hij staat inmiddels in het individuele klassement van eerstebordspelers op een gedeelde eerste plaat met remises tegen Guatemala en Zuid-Korea en winst tegen Papua Nieuw Guinea, Jamaica en Botswana. Herman is een sterke Internationale Meester en die hebben ze lang niet overal.

Zo’n medaille voor een schaakontwikkelingsland is vaker vertoond. Zo won William Hook in 1976 zilver op bord één voor de Maagdeneilanden en in 1980 zelfs goud. William Hook doet nog steeds mee. Met zijn 83 jaar is hij de oudste deelnemer aan de Olympiade. Herman Grooten zal overigens weinig last van hem hebben. Hook zit tegenwoordig aan het tweede bord en met de jaren is zijn spel er beslist niet op vooruit gegaan.

Opgave 248 is een eenvoudige ‘zwart speelt en wint’ uit de partij tussen Ignatius Njobvu uit Botswana en Herman Grooten.


Opgave 247 uit een partij Johan van Mil-Kiss is veel lastiger. Wit wint met 1. Kd4-d5!! Als zwart de loper slaat, loopt de witte koning naar g7. Die pion is niet te dekken, waarna de witte h-pion de partij beslist. Na 1. … Kd7 komt zwart in zetdwang. Voor het hoe, moet ik u verwijzen naar de website.

Op dubbelschaak.nl vindt u alle informatie over het schaken in Boxtel en allerlei links naar actualiteiten en wetenswaardigheden over het schaakspel.

maandag 10 november 2008

Johan van Mil

Zondag 9 november is Internationaal Schaakmeester Johan van Mil overleden. Johan leed al vanaf zijn jeugd aan een complex van gezondheidsproblemen. Dat hij de ongelijke strijd meer dan 49 jaar volgehouden heeft, mag een wonder heten. Hij vocht zonder te klagen, altijd vol optimisme en vrolijkheid, keihard voor zichzelf, maar zachtaardig en vriendelijk voor de mensen om hem heen.

Begin jaren tachtig brak Johan als schaker door. Met zijn leeftijdsgenoten Peter Scheeren, Frans Cuijpers, Gerard Welling, Rudy Douven en Herman Grooten vormde hij de kern van het sterrenteam van SV Eindhoven dat in 1984 landskampioen werd en in 1986 pas door CSKA Moskou gestuit kon worden in de Europacup. In dat jaar werd door de Eindhovense vriendenclub ook het tijdschrift Schaaknieuws opgericht, waarvan hij na enkele jaren eindredacteur werd. Dat bleef hij tot het laatst.

Johan speelde talloze toernooien in binnen- en buitenland, vooral in Hongarije. Daar ontmoette hij damesgrootmeester Erika Sziva, die zijn levenspartner werd. Samen zetten ze schaakverzendhuis De Beste Zet op, een internetwinkel voor schaakboeken, software en schaakmateriaal. Johan en Erika hebben twee zoons van 8 en 5 jaar oud.

Erika, vier keer Hongaars en vijf keer Nederlands dameskampioen, is een dappere vrouw. Via de website van De Beste Zet hield ze de schaakwereld de afgelopen maanden op de hoogte van de gezondheidstoestand van Johan. Na een hartoperatie in augustus werd Johan getroffen door een agressieve schimmelinfectie, waarna zijn beide benen afgezet moesten worden. Doordat ook zijn nieren niet meer functioneerden, twee transplantaties en levenslange medicatie ten spijt, had hij daarna geen kans meer. Een horrorverhaal, maar Erika wist dat ze hun vele vrienden op de hoogte moest houden. Doordat ze ook de reacties van de kinderen in het verslag betrok, werd het niet minder schrijnend, maar liet ze wel zien dat er naast veel leed ook eenvoudig geluk in het leven blijft bestaan.



Ook op het schaakbord was Johan een optimistische doorzetter. Hij had een scherpe blik en snelle ogen en dat leverde hem tot drie keer toe het Open Nederlandse snelschaakkampioenschap op. In het gewone langzame schaak bracht hij het onder andere tot een vierde plaats in het Nederlands kampioenschap van 1991. Hoe hoog zijn ster zou zijn gestegen zonder gezondheidsproblemen, is pure speculatie. Feit is, dat hij ondanks alles, bijna altijd de energie kon vinden om zijn partijen zo lang mogelijk te rekken en het tot het laatste pionnetje te blijven proberen. Opgave 247 hierboven is een typisch voorbeeld: hoe wint wit.



In de stelling van opgave 246 sloeg de 17-jarige Christov Kleijn met zwart keihard toe tegen topgrootmeester Loek van Wely. Hij speelde 1. … Tg1-g3!! Van Wely gaf meteen op. Er volgt 2. fxg3 fxg3+ 3. Kxg3 Txf3+ 4. Kh4 Txh3 5. Kg5 Lh6 mat.

Links, partijen en informatie over het schaken in Boxtel vindt u op dubbelschaak.nl.

donderdag 6 november 2008

Dubbelschaak wint uit van Geleen

Zware wedstrijd ondanks snelle voorsprong

Het eerste team van Dubbelschaak heeft afgelopen zaterdag in Spaubeek een zware wedstrijd overleefd. Voor de gelegenheid speelde SV Geleen daar zijn thuiswedstrijd. Geleen hoort bepaald niet tot de favorieten in de poule, maar maakte het de Boxtelse keurtroepen buitengewoon moeilijk. Het was een hard en moeizaam gevecht waarin op maar liefst drie van de acht borden de beslissing pas in het zesde uur viel.

Dubbelschaak kwam in de wedstrijd snel op voorsprong doordat Geleen het eerste bord onbezet liet. Eén van hun spelers was ziek en een vervanger hadden ze niet. Een gemakkelijk punt, maar de Boxtelse eerstebordspeler Huub van Dongen had wel behoorlijk de pest in dat hij klaarblijkelijk als toeschouwer mee naar Spaubeek was gereisd. Gelukkig was de wedstrijd aantrekkelijk voor het publiek: van uitstekend niveau en spannend.

Fraaie overwinningen

Dubbelschaak bouwde de voorsprong vlak voor de eerste tijdcontrole uit. Martien van der Meijden had met wit vanuit de opening een aardige drukstelling opgebouwd. Ten koste van een verzwakking van zijn pionnenstructuur, wist hij de open d-lijn te veroveren en binnen te dringen met een toren. Een vergissing van zijn tegenstander, gaf hem vervolgens de gelegenheid de partij uit te combineren.

De partij van Rob van Meurs verliep vergelijkbaar. Alleen was het hier geen open lijn maar een centrumdoorbraak die de doorslag gaf. De witte stukken werden door van Meurs heel krachtig gevoerd. Zwart kwam er niet aan te pas. Een fantastische zege.

Direct daarop gaf Peter Boll zijn partij remise. Hij had het lang geprobeerd, maar zijn tegenstander gaf geen krimp. Mogelijk dacht een deel van het publiek dat de wedstrijd hierna wel zo ongeveer over zou zijn, maar de kenners maakten zich zorgen.

Spannende eindspelen

Guido Jansen had op het tweede bord een moeizaam eindspel over. Michel van der Stee had een zeer gecompliceerde stelling tegen veelvoudig Limburgs kampioen Jack Renet. Michiel Luijpen speelde een heel wisselvallige partij en balanceerde op de rand van de afgrond. Alleen Hans Heijstek stond duidelijk beter, maar zou hij het paardeindspel kunnen winnen?

Al snel werd duidelijk dat Michel van der Stee iets over het hoofd had gezien. Zwart won met een fraaie damemanoeuvre een stuk. Guido Jansen was inmiddels in een verloren pionneneindspel terechtgekomen. De stelling van Luijpen was nog steeds kritiek. Maar gelukkig gaf de routine van Hans Heijstek, de nestor van het Boxtel team, de doorslag. Hij pakte op heel instructieve wijze zijn tegenstander een paardeindspel af en werd zo de matchwinnaar. Dat Luijpen daarna nog remise maakte, was de slagroom op de pudding. Eindstand Geleen-Dubbelschaak 3-5.

Overige teams

Het tweede team, dat vorig jaar naar de hoogste klasse van de NBSB promoveerde, liep zaterdag is Oss tegen zijn tweede nederlaag op; OSV-Dubbelschaak-2: 5½ - 2½. Het derde team deed het in Rosmalen beter; De Kentering-2 – Dubbelschaak-3: 3½ - 4½. Dubbelschaak-4 liep in Den Bosch tegen een zware nederlaag op tegen het zesde van HMC Calder: 5-1. Wisselende resultaten kortom. De competitie is pas begonnen, maar het tweede team mag zich toch al enige zorgen gaan maken. Het zal de komende wedstrijden beslist beter moeten.

Het Syndroom van Stendhal

Toen ik voor het eerst in Florence kwam, heb ik menige traan gelaten. Mijn vader liet me alle kerken en kunstverzamelingen van de stad zien, maar ik was als 11-jarige veel meer geïnteresseerd in het zwembad op de camping. Achteraf ben ik hem dankbaar, maar toen kon ik wel janken. En dat deed ik dan ook.

Ik ben later nog verschillende keren naar Florence teruggekeerd en ik begreep inmiddels dat het niet ongebruikelijk is om het tussen de kunstschatten te kwaad te krijgen. Talloze toeristen krijgen er last van het Stendhal-syndroom, genoemd naar een Franse romantische schrijver die in zijn werken herhaaldelijk beschrijft hoe hij in snikken uitbarst bij het aanschouwen van zoveel moois. Vooral de David van Michelangelo schijnt die uitwerking te hebben, een naakt Sylvester Stallone-type zonder attributen, met alleen, losjes over de schouder, een slinger. Bij films en boeken treft het syndroom iedereen wel eens. Het verhaal van David en Goliath is er geknipt voor. De kleine arme jongen die zijn volk voor een oorlog moet behoeden door het op te nemen tegen een reus. Hij wint en hou het dan maar eens droog.

Afgelopen weekend gebeurde er iets minstens zo emotioneels in de Nederlandse schaakcompetitie. De 17-jarige Christov Kleijn, een tamelijk klein, bescheiden ventje, moest het in de Meesterklasse aan het eerste bord van LSG Leiden opnemen tegen supergrootmeester Loek van Wely, zevenvoudig Nederlands kampioen en de enige Nederlander die zich al jaren in de wereldtop handhaaft.

Nu is het in het schaakspel niet genoeg om je tegenstander te verrassen, zoals David deed door Goliath met een steen uit een slinger te vellen. Er wordt wel gezegd dat je een grootmeester in één partij drie keer moet verslaan: in de opening, het middenspel en het eindspel. Maar volgens mij is het nóg erger. Een Van Wely maakt geen opzichtige fouten. Hij is nauwelijks te verrassen. En als hij een keer een mindere zet doet en wat slechter komt te staan, verdedigt hij zich met verve, zodat de kleinste vergissing van de tegenstander nog steeds fataal kan zijn. En toch lukte het Christov Kleijn de reus om te halen. En hoe!



Deze stelling ontstond na de 51e zet van wit. De partij was al een kleine zes uur bezig. Van Wely had in de opening iets onnauwkeurigs gedaan, had in het middenspel materiaal moeten geven, maar leek de partij nu toch naar zich toe te trekken. De pion op a7 is niet te stuiten. Christov Kleijn had echter verder gekeken. Opgave 246: Zwart speelt en wint. Daar krijg ik nou tranen van in mijn ogen.



Na de door Kramnik gekozen afwikkeling in de 5e partij van de WK-tweekamp stond het zo. Anand won simpel met 1. … Pg4-e3! 2. f2xe3 f4xe3 en de pion loopt door.

Reacties en opmerking zijn welkom via 'Reactie' hieronder. Op dubbelschaak.nl vindt u alle informatie over het schaken in Boxtel.