Viktor de Vriendelijke

De WK-match van 1978 tussen Karpov en Kortsjnoj in Bagaio City is één van de meest roemruchte uit de schaakgeschiedenis. Het begon allemaal met een zekere Zoechar, een parapsycholoog die deel uitmaakte van de Karpov-delegatie.

Zoechar nam bij iedere partij op de eerste rij plaats om doordringend naar Kortsjnoj te staren. Na enkele partijen kreeg Kortsjnoj er genoeg van en protesteerde luidkeels tot Zoechar een paar rijen naar achteren werd verbannen. Vervolgens kregen we het yoghurt-incident. Karpov had de gewoonte halverwege de partij een bekertje yoghurt te nuttigen, maar volgens Kortsjnoj werden er door te variëren in de smaak boodschappen aan hem doorgegeven. Toen Zoechar na dat protest in de volgende partij weer op de eerste rij ging zitten, was Kortsjnoj voorbereid. Hij had twee yogi’s in gele jurken bereid gevonden in lotuszit voor de parapsycholoog plaats te nemen om zijn kwaadaardige invloed te neutraliseren.

Op het schaakbord was de match over zes gewonnen partijen van wisselend niveau. Na 27 partijen stond het 5-2 voor Karpov, maar net als vier jaar eerder raakte Karpov zichtbaar vermoeid. Kortsjnoj won drie van de vier volgende partijen en kwam zo op 5-5. In de 32e partij was de spanning te snijden, maar Karpov bewees een zeer koele kikker te zijn. Hij beantwoordde de ongebruikelijke opening van Kortsjnoj met een scherpe partijopzet en voerde de partij met vaste hand naar winst.

Een grote deceptie, maar Kortsjnoj probeerde het gewoon opnieuw. In 1981, inmiddels vijftig jaar oud, won hij de kandidatenmatches weer. Dit keer was Karpov in een match over 20 partijen echter duidelijk te sterk: 11-7.

Kortsnoj is het steeds blijven proberen. Z’n concurrenten van vroeger zijn allemaal met schaken gestopt. In 2006 won hij op zijn 75e zijn eerste officiële wereldtitel, het Wereldkampioenschap senioren. Maar niemand hoeft er raar van op te kijken als hij het ook nog eens bij de jeugd gaat proberen. Hij staat nog steeds hoog op de wereldranglijst en sinds vorig jaar zit zijn rating weer in de lift! Het grote verschil met vroeger: hij heeft tegenwoordig zelfs voor zijn tegenstanders vriendelijke woorden over.

Opgave 194 komt uit de 21e partij van de match Karpov-Kortsjnoj uit 1974. Karpov heeft zich met zwart abominabel opgesteld en wordt nu geslacht. Ziet u hoe?

In de stelling van opgave 193 gaf Averbach zijn partij tegen Kortsjnoj op. Na 1. Kc2-d2 volgt 1. … Tc4-c1!! en de h-pion loopt door. Na 1. Kb3 is 1. … Tc3+! en 2. … Txd3! nóg handiger.

Viktor Kortsjnoj geeft op 30 oktober een lezing in Grand Café Rembrandt. U kunt zich nog aanmelden via www.dubbelschaak.nl.

Viktor Kortsjnoj houdt lezing bij Dubbelschaak

Persbericht Dubbelschaak dinsdag 16 oktober 2007

30 oktober in Grand Café Rembrandt

De Boxtelse schaakvereniging Dubbelschaak ’97 viert dit seizoen haar tienjarige bestaan. De jubileumactiviteiten krijgen op 30 oktober een geweldige aftrap met een lezing van schaakgrootmeester Viktor Kortsjnoj.

Viktor Kortsjnoj, geboren in Leningrad in 1931, speelde een grote rol in iedere cyclus om het schaakwereldkampioenschap tussen 1960 en 1992. Vooral zijn drie verloren matches om de wereldtitel met Anatoli Karpov in 1974, 1978 en 1982 staan bij veel schaakliefhebbers in het geheugen gegrift.

Kortsnoj is altijd actief gebleven. Vorig jaar won hij met overmacht de wereldtitel bij de senioren. Maar ook dit jaar heeft hij nog diverse toernooien gespeeld. Op de wereldranglijst staat hij nog altijd ruimschoots in de top honderd.

In Boxtel zal hij een aantal van de sleutelpartijen uit zijn lange carrière aan het publiek uitleggen. Het belangrijkste thema van zijn lezing is echter de manier om ook op hogere leeftijd op niveau te blijven spelen of de eigen klasse zelfs te verbeteren. Kortsjnoj is een uitstekend verteller en ongetwijfeld komen er ook allerlei verhalen uit zijn lange carrière naar voren.

De lezing in Grand Café Rembrandt, Rechterstraat 56 in Boxtel, begint om 20.00 uur. Wie belangstelling heeft, kan zich, zo lang er nog plaats is, aanmelden via http://www.dubbelschaak.nl/. De toegang is gratis.

Viktor de Verschrikkelijke

Nadat Bobby Fischer in 1972 de Russische hegemonie in de schaakwereld had verbroken, werd in de Sovjetunie alles in het werk geteld om de jonge Anatoli Karpov klaar te stomen voor de wereldtitel. De enige die daar niet aan wenste mee te werken was Viktor Kortsjnoj. Hij plaatste zich overtuigend bij de laatste acht die onderling moesten uitmaken wie Fischer mocht uitdagen. Henrique Mecking en oud-wereldkampioen Tigran Petrosian bleken niet opgewassen tegen Kortsjnoj’s vechtschaak. Maar ook Karpov haalde de finale.

De jonge Karpov had op indrukwekkende wijze Lev Polugajewski en Boris Spasski verslagen, maar Kortsnoj bleek van een ander kaliber. Het werd een ongelofelijk spannende match. Karpov had een enorm team secondanten en was uitstekend voorbereid op de match. Hij nam snel een voorsprong, maar naar mate de match langer duurde, kwam Kortsjnoj beter op dreef. Karpov raakte uitgeput en in de tweede helft van de match had Kortsjnoj duidelijk de overhand. Karpov haalde op het nippertje met een 12½ - 11½ overwinning de eindstreep. Omdat Fischer zijn wereldtitel niet verdedigde, was hij daarmee meteen wereldkampioen.

Al voor de match had Kortsjnoj zich een aantal keren buitengewoon denigrerend over Karpov uitgelaten. Na afloop deed hij er nog een schepje bovenop. Zijn uitspraken leverde Kortsjnoj in de Sovjetunie de bijnaam Viktor de Verschrikkelijk op, maar erger was dat hij vrijwel uitgesloten werd uit de schaakwereld. Die boycot leidde ertoe dat Kortsjnoj na het IBM toernooi van 1976 in Amsterdam politiek asiel aanvroeg in Nederland. Toen was de boot helemaal aan: geen enkele sovjetgrootmeester verscheen nog op een toernooi wanneer Kortsjnoj was uitgenodigd.

De boycot brak Kortsjnoj carrière niet. In 1977 won hij met 3½ punt voorsprong het Nederlands kampioenschap. Door zijn finaleplaats in de vorige WK-cyclus was hij automatisch geplaatst voor het kandidatentoernooien daarin haalde hij hardhandig Petrosian, Polugajewski en Spasski onderuit om zich zo te kwalificeren voor zijn eerste echte WK-match tegen Karpov. En dit keer werd het nóg spannender.

Opgave 193 komt uit een partij Averbach-Kortsjnoj, kampioenschap van de USSR 1965. Wit aan zet gaf op. Waarom eigenlijk?

Opgave 192 was knap lastig. Kortsjnoj won deze stelling tegen Udovcic in 1967 door 1. Pg5xe6!! Nu volgt op 1. … Lxh4 2. Pg7 mat en op 1. … Lxb4 2. Dd8 mat. Iets moeilijker is al 1. … Lxb5 2. Pg7+ Kf8 3. Pf5! En opnieuw gaat zwart ten onder aan de kruispenning van loper e7. De partij ging verder met 1. … fxe6 2. Dh5+ Kf8 3. Tc3! En het is nog lastig te zien dat alles nu echt misgaat voor zwart. B.v. 3. … Th7 4. Dg6! Tg7 5. Dxh6!

Viktor Kortsjnoj geeft op 30 oktober een lezing in Grand Café Rembrandt. U kunt zich nog aanmelden via www.dubbelschaak.nl.

Dubbelschaak op kampioenskoers

Persbericht, dinsdag 9 oktober 2007

7-1 overwinning op medekoploper!

Zelden waren er in Grand Café Rembrandt zoveel schakers bij elkaar. Dubbelschaak komt dit jaar voor het eerst met vier teams uit in de competitie en afgelopen zaterdag speelden alle teams tegelijkertijd thuis. De middag werd een enorm succes, vooral ook door de enorme 7-1 overwinning die het eerste team liet bijtekenen tegen promovendus De Combinatie uit Asten. Ook het derde en vierde team wonnen. Helaas kon het tweede niet in de feestvreugde delen: door grote onregelmatigheden in de tijdnoodfase ging de wedstrijd tegen HMC-4 uit Den Bosch met 3½ - 4½ verloren.

Na een passend openingswoord en de bekendmaking van de opstellingen gaf scheidsrechter Curd Claassen opdracht de klokken in werking te stellen. Hij hoefde dit keer zelfs nauwelijks om stilte te manen, zo snel zat de concentratie erin.

Schaakwedstrijden ontwikkelen zich altijd heel langzaam en dan vooral die van het hoogste team. Na een paar uur spelen was het voor de kenners alleen duidelijk dat Huub van Dongen aan bord 1 en Peter Boll aan bord 4 enige problemen moesten oplossen met hun stelling. Beide toppers gebruikten veel bedenktijd, maar niet tevergeefs: beide partijen eindigden ongeveer tegelijkertijd in remise. Aan alle overige borden stond Dubbelschaak uitstekend.

Hoe goed de stellingen waren, bleek wel toen achtereenvolgens Michel van der Stee, Martien van der Meijden, Ad Kleijberg, Guido Jansen en Michiel Luijpen op zeer overtuigende wijze de overwinning binnenhaalden. Alleen Job de Lange moest na de eerste tijdcontrole nog even stevig doorzetten om de 7-1 eindstand af te ronden, maar ook hij slaagde met glans.

Intussen was ook bij het derde en vierde team de winst binnen. Maar bij Dubbelschaak-2 ging het op de valreep mis. In wederzijdse tijdnood werd Coen Sannen plotseling slachtoffer van een defect aan de klok. De gloednieuwe digitale plaaggeest sprong volgens omstanders ineens van 30 seconden terug naar 0,0. Maar omdat de klok daarna weer volledig normaal functioneerde, zat er voor de scheidsrechter niets anders op dan Sannen een nederlaag toe te kennen. In de commotie ging het ook op het bord ernaast mis: Niels Heijstek gaf op de veertigste zet een volle dame weg en daarmee de overwinning van zijn team.

Uitslagen:

Dubbelschaak-1 – De Combinatie 7-1
Dubbelschaak-2 – HMC-4 3½ - 4½
Dubbelschaak-3 – Son en Breugel 4½ - 3½
Dubbelschaak-4 – Veldhoven-6 3½ - 1½

Victor Kortsjnoj

De eerste jubileumactiviteit rond het tienjarige bestaan van Dubbelschaak ’97 vindt plaats op dinsdag 30 oktober. Het wordt meteen een enorme sensatie. Dubbelschaak is erin geslaagd niemand minder dan Victor Kortsjnoj naar Boxtel te halen voor een lezing. In de komende weken is deze rubriek volledig aan hem gewijd. Hebt u belangstelling voor zijn lezing? Zo lang er nog plaats is, kunt u zich via www.dubbelschaak.nl inschrijven.

Victor Lvovitsj Kortsjnoj is in 1931 geboren in Leningrad. Volgens eigen zeggen overleefde hij de oorlog dankzij de voedselbonnen die zijn gestorven familieleden hem nalieten. Hij moet in die jaren veel geschaakt hebben, want in 1946 werd hij jeugdkampioen van de Sovjetunie.

In 1951 behaalde Kortsjnoj de meester- en in 1956 de grootmeestertitel. Z’n resultaten waren aanvankelijk tamelijk wisselvallig, maar wie zijn partijen uit die jaren opzoekt, kan daar moeilijk verbaasd over zijn. Hij speelde vrijwel uitsluitend tegen de grote legendarische namen uit de Sovjet-geschiedenis. Kortsjnoj was erbij en hij haalde tegen vrijwel iedereen ruim een positieve score.

In de jaren zestig kwam de echte doorbraak. In 1960 won hij voor het eerst het Sovjet-kampioenschap. Hij plaatste zich ook overtuigend bij de laatste acht in de strijd om het wereldkampioenschap. Er was geen twijfel meer mogelijk. Hij was een wereldtopper. En dat is hij altijd gebleven!

Kortsjnoj speelde verreweg de meeste toernooien van alle grootmeesters uit de schaakgeschiedenis. Ongetwijfeld won hij er ook de meeste en er komen er nog steeds bij. Hij speelde tot in de jaren negentig een prominente rol in de strijd om het wereldkampioenschap dat hij een aantal keren op een haar na miste. Had hij het ooit gewonnen, dan was zijn roem ongetwijfeld tot ver boven Fischer en Karpov gestegen. Maar ook zonder wereldkampioenschap is Kortsjnoj een levende legende.


Opgave 192 komt uit een partij van Kortsjnoj uit 1967. Hij wint met een prachtige, diepe combinatie.


Daarmee vergeleken is de truc van opgave 191 heel simpel. Zwart won in de partij Grillo-Shengelia met 1. … Th1xh3+! 2. Kg3xh3 (Of 2. gh3 Dg1+ 3. Kf4 g5+ en mat.) 2. … De3-h6+ 3. Kh3-g4 Dh6-h4 mat.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. U vindt er ook een tip. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon inloggen als 'anonimous' of 'other' , maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.

Jubileum

Door Huub van Dongen

Het is voor een vereniging altijd erg aantrekkelijk om een jubileum te vieren. De oprichtingsdatum van schaakclubs is echter vaak erg discutabel.

VAS, het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap, claimt opgericht te zijn in september 1822. Historisch onderzoek heeft uitgewezen dat VAS in 1879 ontstond door een fusie van twee afsplitsingen van het in 1822 opgerichte Amsterdamsch Schaakgenootschap. Die club bestond toen echter zelf ook nog en was niet bij de fusie betrokken. Ook over Messemakers 1847 uit Gouda bestaat verwarring. De club vierde in 1970 haar eeuwfeest, maar in de tachtiger jaren hebben de leden met terugwerkende kracht de oprichtingsdatum vastgesteld op 24 mei 1847. 1847 op grond van een aantekening van de 19e eeuwse Goudse topschaker Christaan Messemaker die vermeldt dat er in dat jaar een schaakclub in Gouda zou zijn opgericht. En 24 mei omdat dat z’n verjaardag was.

Opmerkelijk genoeg kan ook over de oprichtingsdatum van Dubbelschaak ’97 worden getwist. De club is in 1997 ontstaan uit een fusie van De Waltoren met De Gestelse Pion. Bij de Noord-Brabantse schaakbond staat 1 september 1970 als oprichtingsdatum vermeld, de datum waarop De Waltoren zich voor het eerst inschreef voor de competitie. De feitelijke oprichtingsvergadering van De Waltoren was eerder en ik herinner me dat toen nog even gesproken is over een doorstart van EBS, de Eerste Boxtelse Schaakvereniging die in elk geval al in de jaren dertig bestond. De Gestelse Pion speelde competitie sinds 1974.

Zo is er met een beetje goede wil altijd wel iets te vieren. Maar met het tienjarig jubileum van Dubbelschaak is iets vreemds aan de hand. Het is zeker dat er in 1997 een oprichtingsvergadering is geweest. Het nieuwe bestuur verzuimde echter de oprichtingsakte notarieel vast te leggen en de vereniging in te schrijven bij de Kamer van Koophandel. Toen de club dat dit jaar alsnog wilde doen, bleken zelfs de notulen van de oprichtingsvergadering zoek te zijn. Die moest dus opnieuw worden gehouden. Het tienjarig bestaan zal daardoor in het officiële jaar van oprichting worden gevierd. Misschien is het beter om er dan maar meteen een eeuwfeest van te maken.

In opgave 191 is zwart aan zet. Hij maakt er snel een feestelijk einde aan.

In opgave 190 uit een oude partij tussen Murey en Shatskes won zwart met het onwaarschijnlijk 1. … Dc6-d7!! Er dreigt niet alleen 2. … Dd3+, maar ook 2. … Lxg2+ en 3. … Dxf7+ en mat. De dame mag niet genomen worden wegens 2. Tf2 mat en paard h3 is onkwetsbaar wegens 2. … Dxh3+ en mat.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. U vindt er ook een tip. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon inloggen als 'anonimous' of 'other' , maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.