Robert James Fischer

In 1967 kwam mijn Oom Piet terug naar Nederland. Hij had met zijn gezin een jaar of tien op Curaçao gewoond. Bij ons thuis werd wel eens een potje geschaakt. Oom Piet vertelde dat hij in Willemstad de 19-jarige Bobby Fischer had zien spelen in het Kandidatentoernooi van 1962. Hij had grote indruk gemaakt.

Ik zocht in de bibliotheek alle informatie over Fischer op die ik kon vinden. Hij bleek al op zijn 14e kampioen van de Verenigde Staten te zijn geweest en hij was ook in 1958 al doorgedrongen tot strijd om het wereldkampioenschap. Op Curaçao hadden de Russen volgens Fischer samengespannen om te voorkomen dat hij wereldkampioen werd.

In 1969 werd in Belgrado een schaakmatch gehouden tussen Rusland, zoals de Sovjetunie toen werd genoemd, en de rest van de wereld. De kranten stonden er vol van en ik legde een plakboek aan. De meeste westerse spelers hadden niets in te brengen tegen de Russen. Maar Fischer won twee keer van de schieronoverwinnelijke Petrosian en de andere twee partijen werden remise. Donner schreef er lyrische beschouwingen over.

Kort daarop werd in Boxtel De Waltoren gesticht. Ongeveer tegelijkertijd begon in Palma de Mallorca het Interzone-toernooi, een voorronde voor het wereldkampioenschap. Het werd de start voor een enorme schaakhausse. Fischer won het toernooi met 3½ punt voorsprong. In de Kandidatenmatches die volgden, verpletterde hij de toppers Taimanov, Larsen en Petrosian met ongekende cijfers en in de WK-match werd Spassky gekraakt. De partijen werden door de Nederlandse oud-wereldkampioen Max Euwe op de televisie uitgelegd.

In Vught, Oirschot, Best, St. Oedenrode, Schijndel, Heeswijk-Dinther en St. Michielsgestel werden schaakclubs opgericht. Elders moesten bestaande verenigingen een ledenstop afkondigen. Op scholen werden leerlingen de klas uitgestuurd omdat ze tijdens de lessen blind schaakten. In bedrijfskantines werd tot lang na de pauze doorgespeeld, wat zelfs tot ontslagen leidde. Studenten sjeesden. Een spelletje kan veel teweegbrengen. Zelfs een heldere geest als die van de jonge Fischer is er niet altijd tegen bestand. Hij stierf, 64 jaar oud en volkomen de klust kwijt, op vrijdag 18 januari 2008 in Reykjavik.

Opgave 205 komt uit Fischer’s eerste Amerikaanse kampioenschap. Het was ook de eerste keer dat hij een openingssysteem speelde dat later de Fischer-variant zou worden genoemd. Wit speelt en wint.


In Movsesian-Krasenkov werd in deze stelling 1. d5xc6 gespeeld. Even lijkt het erop dat zwart 1. … Te8xe4 2. Dxe4? Dg3 3. h3 Txh3+ 4. gxh3 Dxh3 mat kan spelen. Maar wit antwoordt 2. c6-c7! Te4-e8 3. Td2xd6 en wits c-pion beslist de partij.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. U vindt er ook een tip. Als u zelf geen blogger bent, kunt u gewoon 'anoniem' inloggen, maar zet er dan wel even je naam bij anders komt je reactie niet op het web.