Jaloers

Door Huub van Dongen

Clairy Polak dacht nog even dat het een grap was. Maar het was bloedserieus. Een prachtig voorbeeld van een principe dat iedereen kent die spelletjes speelt om te winnen: houd je opties open. Het blijkt ook in de werkelijkheid van belang. Misschien wel van levensbelang.

Laten we het principe eerst maar eens met een schaakvoorbeeld demonstreren. Net als het maatschappelijk leven is het schaakspel veel te ingewikkeld om alle consequenties van je beslissingen tot het eind toe te voorzien. Een ervaren schaker zal daarom proberen de zetten zo ver te berekenen tot hij op een punt komt waar hij nieuwe keuzes moet maken. De redenering is in woorden ongeveer aldus: ik heb nu een gezonde positie (x); ik kies allemaal verantwoorde zetten om vanuit deze positie x in positie y te komen; positie y moet daarom ook wel gezond zijn, dus het heeft geen zin nu al voor positie y te bedenken of ik daar voortzetting a, b of c moet kiezen. Sterker nog: hoe meer opties er in positie y zijn, hoe beter de kansen. Ik moet dus zetten doen die zo veel mogelijk opties openhouden.

Bij andere spelletjes, of het nu om boter-kaas-en-eieren, backgammon, dammen of go gaat, werkt het principe precies hetzelfde. Wilt u een voetbalvoorbeeld? OK. Het ligt voor de hand dat je nooit iemand aan moet spelen die geen kant op kan, maar juist een medespeler die de ruimte heeft keuzes te maken om bijvoorbeeld diep te spelen, de vleugel op te zoeken of een mannetje te passeren.

Ook in het echte leven gaat het erom opties open te houden. Tweede Kamerlid Khadija Arib beantwoordde daarom Clairy Polak’s vraag of ze, wanneer dat mogelijk zou zijn, bereid was haar Marokkaanse paspoort af te geven, heel terecht met een duidelijk neen. Haar argument dat ze de mogelijkheid open wilde houden om te kunnen vertrekken zo gauw de Wildersen aan de macht komen, geeft te denken. Ze heeft gelijk. Ik zou de miljoen Nederlanders die in dezelfde situatie verkeren dringend willen aanraden voor dit soort noodgevallen zuinig te zijn op hun tweede nationaliteit.

Zou ik misschien met de juiste zetten in de toekomst een situatie kunnen creëren waarin ik ook de keuze heb te vluchten voor de vrijheden die de PVV zich wil permitteren? Ik moet er eens goed over nadenken.



In opgave 161 dreigt zwart de d-lijn te veroveren. Wit kan natuurlijk zelf ook op de d-lijn gaan staan, maar zwart staat al klaar om er een tweede toren bij te halen. Wit had echter een andere optie open gehouden. Hij koos voor 1. Pe5-c4 Ta8-d8 2. Pc4-e3 Td5-d2. Hoe moet wit voortzetten om z’n keuze te verantwoorden.



In opgave 160 uit de partij Hoffmann-Borst speelde zwart 1. … g6-g5+. Wit kon meteen opgeven. Na slaan is het mat en gaat de koning naar de 3e rij dan volgt 2. … Dc3+.

Onder 'comments' kunt opmerkingen kwijt en natuurlijk de oplossing van de opgave van de week. U vindt er ook een tip. Gewoon inloggen als 'anonimous' of 'other' als u tenminste zelf geen blogger bent.